toren Oostelbeers

De burger tegen de gemeente

David tegen Goliath?

In de gemeente Oirschot verweren burgers zich tegen de gemeente om een dwaas plan te stoppen. Het College van B&W wil een rijksmonument uit 1200 voorzien van een periscoop om hem voor een groter publiek “beleefbaar” te maken en tast en passant flora en fauna aan, waaronder het verjagen van een kerkuil en het kappen van majestueuze bomen die in het zichtveld staan van de periscoop.

De overheid is er voor ons allemaal en de rechter beschermt de burger voor incidentiele uitglijers in haar machtuitoefening. Een beeld dat de laatste jaren meer en meer kantelt : de burger wordt niet meer beschermd en de rechterlijke macht is niet voor iedereen even toegankelijk en beschermend.
Voorbeelden te over : de toeslagenaffaire, de klassenjustitie voor mensen met diepe zakken, maar ook lokale overheden die het beschermen van de weerloze cultuur en natuur af laat weten.

De blauwdruk van onze rechtstaat, de machtsverhouding tussen burger, gemeenteraad, college B&W en het ambtenaren apparaat

De burger is de baas. Hij/zij kiest een afvaardiging in de gemeenteraad, die op haar beurt richting en ruimte geeft aan de uitvoerende macht (burgemeester en wethouders). Die op haar beurt weer verantwoordelijkheid neemt voor de juiste uitvoering van het beleid door het ambtelijk apparaat. Tenslotte ervaart de burger in zijn / haar contact met de gemeenteambtenaren wat er van zijn / haar invloed over is. Tot zover de theorie.

De praktijk : vier disconnects en een noodzakelijk controle / reparatie mechanisme (zie figuur)

Bij elke overdracht van macht kan er wat mis gaan. Bij elke overgang wordt richting en ruimte (kaders) meegegeven aan de ontvangende partij. De burger stemt op een partijprogramma, de gemeenteraad geeft doelstellingen en kaders aan, het college instrueert de ambtenaren. De burger is soms verbaasd wat er na 3 vertaalslagen hij op zijn bordje gekieperd krijgt. Hij heeft nu de keuzen : 1) zich richten tot de wethouder 2) een bezwaarschrift te schijven 3) het gemeenteraadslid die hem vertegenwoordigt te vragen in actie te komen 4) een oproep via de mediate doen aan medeburgers om in actie te komen. Inspanning en kans op succes zijn zeer verschillend. Hierover later meer.

Een praktisch voorbeeld : de Oude Toren

Een meerderheid van burgers vertrouwt de gemeente blindelings zeker wanneer zij afstemt met wel 5 maatschappeljike organisaties en plannen ontwikkelt voor het vergroten van de “beleefbaarheid” van de Oude Toren. Een rijksmonument dat wat verscholen staat in een bomengroep in Oostelbeers.

Een akkoord met deze organisaties wordt bereikt op hoofdlijnen. Al eerder was de gemeenteraad akkoord gegaan met een regionaal masterplan zie www.levendebeerze.nl. Het college geeft opdracht een een design buro die de uitgangspunten verder uitwerkt tot een herinrichtingsplan.

De gemeentraad, de maatschappelijke organisaties en de meeste burgers kennen de inhoud van het herinrichtingsplan niet. Totdat ze wakker geschud worden door een kleine groep mensen die de vergunning opvragen (50Mb) en de plannen onder de aandacht brengen via flyers en sociale media. Een uitnodiging voor een protest demonstratie volgt. Twee honderd mensen geven hier gehoor aan en eisen massaal dat de kap niet doorgaat en het plan wordt heroverwogen.

Een geslaagde demonstratie : de wethouder nodigt de aktievoerders uit en zegt toe het plan nogmaals in detail bekend te maken en voor die tijd de werkzaamheden niet aan te vangen. Nu moet de burger, alle zeilen bij gaan zetten om dit ongewenste plan ook daadwerkelijk en definitief te stoppen en / of het in een betere richting om te buigen. De burger blijft immers, zeker in Brabant, het liefst constructief.

De actiegroep komt er gaandeweg achter dat de vergunningverlening al voor een groot deel op weg en achter de rug is, zonder dat iemand dat in de gaten heeft gehad. Het omvangrijke herinrichtingsplan is destijds onder de titel : “restauratie Oude Toren” gepubliceerd. De actiegroep vindt dat daarmee sprake is van misleiding.

De gemeenteraad en de maatschappelijke organisaties hebben moeite toe te geven dat ze niet op de hoogte waren en tevens om opnieuw een standpunt te bepalen. Uiteindelijk gaan 3 maatschappelijke organisaties (SBEO, WNL en den Beerschen Aard) om : ze keren zich tegen het herinrichtingsplan. Maar daarmee is de strijd nog niet beslist.

Het wordt duidelijk dat de gemeente enorm gezichtsverlies gaat lijden tegenover de subsideverlener, de provincie, als het plan niet doorgaat. Het beschikbare geld is dan voor Oirschot verloren.

Het stoppen van dit plan is het hoofddoel.
Een mooi bijproduct is dat de burger merkt,
dat hij invloed kan uitoefenen, mits hij actief wordt

De actieve burgers richten zich momenteel op 6 parallel aktiviteiten :

  1. Voorkomen dat de werkzaamheden worden aangevangen. Een gekapte boom kun je niet meer rechtop zetten. In direct contact zegt de wethouder toe eerst meer info te geven.
  2. het formeel bezwaarmaken tegen de vergunningen van gemeente als vergunning verlener
  3. het beinvloeden van de maatschappelijk partijen om hun mening te herzien en dit publiekelijk kenbaar te maken
  4. het vragen aan de gemeenteraad om hun mening te geven en de gemeente als initiatiefnemer van het plan te bewegen het te stoppen of anders verantwoordelijkheid te nemen voor de uitvoering ervan (in verkiezingstijd!)
  5. Het mobiliseren van de achterban en kiezers van de politieke partijen middels een publiciteitscampagne
  6. het interesseren van burgers om zelf alternatieven te bedenken en het betrekken van lokale experts en vrijwilligers hierbij.

Geef een reactie

Ontdek meer van ZOUT

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Continue reading