Geplaatst op door AnneMarie van Schoonderwalt in Groen en Sociaal
Lees en huiver hoe een experiment met de nieuwe Omgevingswet uitpakt voor een stel uit Best dat koos voor wonen in het Oirschotse buitengebied. Zij zijn nu al meer dan 2 jaar ‘in dialoog’ over een toeristische ontwikkeling bij de buren die alsmaar groter wordt. Die Omgevingswet zelf gaat pas in 2021 in, maar er zijn gemeenten die er nu al mee experimenteren, zo ook Oirschot. In die wet krijgen gemeenten nog meer in de pap te brokkelen dan voorheen als het gaat om ruimtelijke plannen.
De Omgevingswet werd begonnen door kabinet Rutte II, dat ook taken decentraliseerde als de arbeidsparticipatie, jeugdzorg en langdurige zorg. En vereenvoudigt een wirwar aan wet- en regelgeving die in de loop van 200 jaar is ontstaan. Ruimtelijke ontwikkelingen móeten minder stroperig worden. Inspraak van omwonenden en belanghebbenden is ook geregeld in de nieuwe wet: meepraten mag op een Omgevingsdialoog waarin de initiatiefnemer zijn plannen toelicht en draagvlak moet zien te krijgen.
Hoe verloopt een van die experimenten in Oirschot? Het stel uit Best koopt na grondig bestemmingsplanonderzoek een woning in het Oirschotse buitengebied. Ze knappen die woning op, krijgen er twee kinderen en leven er nog lang en gelukkig. “Was dat maar waar”, zegt zij. Hij vult aan: “Op de boerderij pal naast ons komt een recreatieve nevenactiviteit, we hebben geen idee waar dat toe leidt”. De gemeente zet nadrukkelijk in op toerisme, staat in de Omgevingsvisie. Zij vindt het belangrijk dat “…mensen in Oirschot zich thuis voelen”. Niet alleen inwoners, maar ook toeristen, recreanten, expats.
Maar wat als die toeristen tot aan jouw achterdeur hun vakantie vieren, voel jij je als inwoner dan nog thuis?
De gemeente staat aan de kant van de initiatiefnemer, zo voelt het voor het stel. Op hun vragen komen vage of misleidende antwoorden. Omgevingsdialogen met 80 omwonenden zijn geschrapt uit de procedure. “We zijn zelfs voorgelogen”. De gemeente lijkt vooral geïnspireerd door een toeristische trekpleister als Giethoorn, massaal door Japanners en Chinezen gedaan.
Het stel uit Best is overigens niet anti-toerist. Ze hadden in eerste instantie ingestemd met drie vakantiewoningen. “We snappen heus wel dat het buitengebied verandert nu er minder agrarische activiteit is”. Echter, na vergunningverlening voor die drie vakantiewoningen dijen de plannen pas echt fors uit met terrassen, horecavoorzieningen en veel parkeerplaatsen. Dan wordt het een ander verhaal voor het stel.
Waarom niet gewoon begrenzen bij 3 vakantiewoningen?
In dit experiment heeft de gemeente geen criteria die de belangen van omwonenden meewegen. Als ze er al zijn, zijn ze niet uitgelegd. Er is dan ook totaal geen draagvlak ontstaan voor díe ontwikkeling op díe plek. Meepraten is slechts voor de vorm want omwonenden staan met 3-0 achter. De initiatiefnemer huurt dure adviesbureaus in die slim uitzoeken hoe plannen erdoor te jassen. Ook lijkt hij vrij spel te hebben, krijgt keer op keer uitstel als hij de stukken die nodig zijn voor toepassing van de Omgevingswet niet op tijd aanlevert. Daarbij gaan de ontwikkelingen gewoon door, alsof de vergunningen in kannen en kruiken zijn. Handhaving heeft geen invloed. Toeristen komen letterlijk tot aan de achterdeur. Nou ja, toeristen… op dit moment worden de vakantiewoningen als tijdelijke huisvesting verhuurd aan mensen die een huis laten bouwen of in scheiding liggen.
Of de wet een succes wordt, staat of valt met de uitvoering. En met het creëren van draagvlak. Dat kan er alleen maar komen als verschillende belangen meegewogen worden. Niet elke locatie is geschikt voor elke ontwikkeling. Er móet in Oirschot nog heel wat bijgespijkerd worden om de uitvoering van de nieuwe wet soepel te laten verlopen.
