Rens van Ginneken, 22-03-2023

Als de stofwolken optrekken zien de opponenten dat Caroline van der Plas nóg meer winst boekt dan vooraf verwacht. De term ‘monsterzege’ doet nog schraaltjes aan bij wat we zagen op 15 maart. De coalitie en links Vreesden met Grote Vreze, de boeren Freesden met Grote Frezen. Het kan verkeren.

Hoe zal het de BBB verder vergaan? Monsterzeges bij populistische partijen draaiden nogal eens uit op een deceptie. Moeite om de stoeltjes te vullen met bekwame mensen, moeite met het politieke proces van geven en nemen, moeite om de gunst van kiezer vast te houden; de kiezer die zijn sprookje langzaam ziet verschrompelen in het zompige poldermoeras. Fortuyn, Wilders en Baudet kunnen er inmiddels over meepraten. Misschien dat Van der Plas meer geluk heeft, maar het ligt eerder in de verwachting dat ook BBB het moeilijk gaat krijgen in de Eerste Kamer, de Provinciehuizen en in de waterschappen. BBB kan stoer roepen dat de wetgeving rondom de stikstofreductie gemakkelijk aangepast (lees: opgerekt en uitgesteld) kan worden, maar de kans is eerder reëel dat Nederland nogal stevig op de vingers getikt gaat worden door Europa, dat nu eenmaal de beslissende stem heeft op het gebied van natuurbescherming.

En met die natuur gaat het op zijn zachtst gezegd niet echt lekker in ons glyfosaatlandje.

In de bossen vallen eeuwenoude eiken en beuken om, vennen en beken verdrogen en honderden soorten zijn plotseling ‘weg’. Het voordeel is wel: als er nog eens voormalig bos- of heidegebied in de fik vliegt, dan kunnen we er wellicht een religieuze ervaring in zien, met al die Brandende Braambossen. Ik zag een helder staafdiagrammetje voorbij komen, waarin mooi uitgetekend is dat Nederland met vlag en wimpel de hoogste uitstoter van stikstof gemiddeld per hectare per jaar is. Ruim vier keer zoveel als het gemiddelde in de EU blazen we over ons land uit. Een lachende Caroline van der Plas staat in het diagrammetje afgebeeld. Uit hoe het plaatje is geconstrueerd zou je kunnen concluderen dat Caroline in haar eentje net zoveel uitstoot als geheel Italië.

Het waren vreemde verkiezingen vond ik. Het ging over provincie, waterschappen en de Senaat, maar op tv zag ik vooral de landelijke kopstukken: Rutte, Kaag, Kuiken, Klaver, Wilders, Van der Plas. Hoekstra leek tamelijk stoïcijns bij het enorme verlies. Persoonlijk vind ik die landelijke bemoeienis bij deze verkiezingen een misser van formaat. Veel van de praktische issues waar het nu om gaat belanden zo weer in de uiterst voorspelbare links-rechts en coalitie-oppositie discussie. Ik had graag die watergraaf uit Sneek, het Eerste Kamerlid van de Christen Unie en het parttime Statenlid uit Raamsdonksveer eens gehoord over de zaken die voor hen spelen. ‘Da’s jammer…’, hoor ik Robert van Beckhoven vergoelijkend zeggen. Al die mensen doen zo hun stinkende best, maar de grachtengordel omroepbonzen kiezen toch weer veilig voor de grachtengordel ‘usual suspects’ uit de landelijke arena.

We zullen zien hoe het gaat. Is het een veeg teken deze uitslag, richting de Tweede Kamerverkiezingen, of is het vooral de zoveelste belemmering voor gedegen beleid en wetgeving maken in een toch al tot op het bot versnipperd, gepolariseerd en verzuurd land? Wil het ooit nog goedkomen met dit land, willen we dat vragen van een godheid, dan moet er misschien nog wel een halve veestapel ritueel geofferd worden.

Of is het gewoon wachten op de volgende orakelpopulist, de BBB-eter in wording?

Oorspronkelijk gepubliceerd in Oirschots Weekjournaal